Europese papierproductie steeg met 6 procent
Aziatische import zet druk op Europese concurrentiekracht
Uit de officiële jaarcijfers van Cepi, de confederatie van de Europese papierindustrie, blijkt dat de productie in 2024 steeg met 5,9 procent. Dat is iets beter dan eerst vastgesteld in de voorlopige cijfers van februari, toen was er sprake van een stijging met 5,2 procent. Voor het eerste kwartaal van 2025 rapporteert Cepi stabiele cijfers, al zijn er uitdagingen.
Het was Denis Geers, de voorzitter van Febelgra, die op de Algemene Vergadering van de sectorfederatie in juni de kat de bel aanbond. In discotheek Carré in Willebroek waarschuwde de voorzitter voor de negatieve effecten van de import van goedkoop Chinees papier. “Deze instroom veroorzaakt marktverstorende effecten waaraan niemand op lange termijn baat heeft. Koop en investeer daar waar ook jouw klanten gevestigd zijn. Alleen zo kunnen we samen de fundamenten van onze welvaart en economische veerkracht versterken”, benadrukte Geers.
Structurele neergang
Ook de Zuid-Afrikaanse papierproducent Sappi legde bij de publicatie van de derde kwartaalresultaten in juli de vinger op de wonde. De wereldwijde economische malaise en de geopolitieke onzekerheden wegen op de papierindustrie. “In Europa verslechterde de situatie verder”, klinkt het. “Overcapaciteit, prijsdruk en import uit Azië zetten de marges onder druk.” Sappi Europe startte in juli een consultatie over de mogelijke sluiting van een productiecapaciteit van 90.000 ton in de Alfled-fabriek in Duitsland. De gedeeltelijke herstructurering kan gevolgen hebben voor maximaal 200 functies in de fabriek. Momenteel zijn er ongeveer 750 mensen aan de slag.
“De structurele neergang van de grafische papiermarkten gaat onverminderd voort. De totale vraag in de EU naar gestreken houtvrij en gestreken mechanisch papier daalde naar schatting met 12 procent op jaarbasis”, stelt Marco Eikelenboom, de CEO van Sappi Europe.
Het Finse UPM Communication Papers volgt dezelfde strategie. Het concern past zijn productiecapaciteit verder aan om deze in lijn te brengen met de dalende vraag. “In het eerste kwartaal kondigden we de geplande sluiting aan van de fabriek in UPM Ettringen (Duitsland). Vandaag hebben we plannen aangekondigd om de papierproductie in UPM Kaukas (Finland) permanent stop te zetten. Samen zouden deze twee sluitingen de papiercapaciteit met 570.000 ton verminderen, wat overeenkomt met 13 procent van onze totale capaciteit”, stelde UPM bij de publicatie van de tweede kwartaalresultaten begin augustus.
Stabiele cijfers
Op 10 juli publiceerde Cepi, de confederatie van de Europese papierindustrie, de definitieve cijfers voor het jaar 2024. Het verbruik van papier en karton steeg met 7 procent. Dat is wat minder dan verwacht maar de productie kende een sterkere heropleving dan eerst ingeschat. De Cepi-cijfers bevestigen dat de groei zich over alle segmenten van de pulp- en papierindustrie heeft verspreid. De productie van verpakkingspapier en -karton neemt de leiding met een stijging van 6,7 procent, terwijl ook de productie van tissuepapier met 5,6 procent toenam. Grafisch papier heeft de historische daling ten minste tijdelijk een halt toegeroepen met een productiestijging van 3,8 procent in 2024. De productie van krantenpapier daalde met 1,8 procent. Voor het eerste kwartaal van 2025 rapporteert Cepi stabiele cijfers. De papier- en kartonproductie daalde met 0,2 procent in vergelijking met het eerste kwartaal van 2024, terwijl de consumptie met 0,6 procent toenam.
Oplopende kosten
De Europese federatie waarschuwt andermaal voor de moeilijke economische context in Europa. “De productie in alle energie-intensieve sectoren, waaronder de papierindustrie, blijft nog steeds 10 à 15 procent lager dan in 2021, op het hoogtepunt van de coronapandemie”, stelt Cepi vast. “De productiekosten en de toenemende regeldruk dragen bij aan het verlies aan concurrentiekracht binnen de EU”, klinkt het.
De export van papier en karton steeg met 4,6 procent in 2024, maar ligt nog altijd 19 procent lager dan in 2020. “Toenemende handelsconflicten en overcapaciteit in sommige regio’s verhogen de concurrentiedruk”, duidt Cepi. Opvallend daarbij is dat de Verenigde Staten de op één na grootste importeur van EU-papier- en kartonproducten zijn en de op één na grootste leverancier van deze producten naar de EU.
De import van papier en karton, goed voor een aandeel van 7,7 procent van de consumptie in de Europese markt, heeft in 2024 een opmerkelijke heropleving gekend. Na een forse terugval van 17 procent in 2023, noteerde Cepi een stijging met 17,4 procent vorig jaar. De toename is vooral toe te schrijven aan extra volumes uit andere Europese landen. De EU importeerde in 2024 zo’n 5 miljoen ton papier en karton. De grootste importvolumes kwamen uit het Verenigd Koninkrijk (15,7%), Zwitserland (14,8%), de VS (14,3%), China (9%) en Noorwegen (8,9%).
Minder CO2-uitstoot
Op het vlak van duurzaamheid kan de papier- en kartonindustrie mooie cijfers voorleggen. De CO2-uitstoot van de Europese pulp- en papierindustrie is met 50 procent gedaald ten opzichte van het niveau in 2005. “Daarmee slaagt de sector erin om economische groei los te koppelen van uitstoot”, stelt Cepi. De CO2-uitstoot per ton geproduceerd papier en karton daalde in 2024 met 6,3 procent tot 0,24 ton CO2 per ton product. Volgens Cepi is dit het resultaat van investeringen in schonere technologieën, groenere brandstoffen en energie-efficiënte processen.
De sector draagt ook bij aan de strategische autonomie van de EU: in 2024 werd 91 procent van de gebruikte natuurlijke vezels binnen de Europese Unie geproduceerd, afkomstig uit duurzaam beheerde bossen en een goed functionerende markt voor oud papier. “We hebben bewezen dat de industrie veerkrachtiger is wanneer ze investeert op lange termijn in duurzaamheid”, zegt Jori Ringman, de directeur-generaal van Cepi. “We wachten nu op het voorstel van de Europese Commissie voor een nieuwe bio-economiestrategie, als signaal dat Europa klaar is om stimuleringsmaatregelen te nemen die een gelijk speelveld creëren tussen fossiele en biogebaseerde materialen.”
EU is koploper
De Europese cijfers voor papierrecyclage blijven ondertussen op koers. Volgens de European Paper Recycling Council (EPRC) kwam het recyclagepercentage voor alle papiersoorten, inclusief grafisch papier, verpakkingen en tissue, in 2024 uit op 75,1 procent. Daarmee ligt de sector op schema om de recyclagedoelstelling van 76 procent tegen 2030 te halen.
Het EPRC-rapport benadrukt dat er sprake is van een sterke interne markt voor oud papier, ondanks een lichte daling ten opzichte van het recyclagecijfer in 2023 (79,3%). Die stijging in 2023 was volgens de EPRC voornamelijk het gevolg van een voorraadafbouw die zich voordeed in verschillende industriële sectoren. “Toch blijft het recyclagepercentage van 2024 in overeenstemming met de langetermijngroeitrend die door de industrie is ingezet”, stelt de EPRC.
Het recyclagepercentage wordt gedefinieerd als de verhouding tussen de gerecycleerde hoeveelheid gebruikt papier (inclusief de nettohandel in oud papier) en het verbruik van nieuw papier en karton. "De Europese markt voor oud papier functioneert goed en we liggen op schema om onze zelfopgelegde doelstelling van 76 procent recyclage in Europa tegen 2030 te halen", stelt Valeria Salvadori, de voorzitter van de EPRC.
Europa blijft wereldwijd koploper in papierrecyclage, met Noord-Amerika als tweede regio met een recyclagegraad van 68,2 procent. De EPRC merkt op dat het merendeel van de Europese landen een recyclagegraad van meer dan 70 procent haalt. Vooral papieren verpakkingen blinken uit met het hoogste recyclagepercentage van alle verpakkingsmaterialen: 83,1 procent.
Om de recyclagegraad verder te verhogen, benadrukt de EPRC het belang van een verbeterde inzameling, betere recycleerbaarheid en het voorkomen van afval via ecodesign. “Innovatie in de volledige waardeketen en kennisdeling tussen alle betrokken partijen zijn eveneens cruciaal om deze structurele uitdaging aan te pakken”, besluit de EPRC.
