DIGITALISERING IN DE VOEDINGSINDUSTRIE

Centrale productdatabase als digitale ruggengraat

Digitalisering verandert elk aspect van het leven: hoe we informatie opnemen, reizen en kopen, maar ook hoe we producten maken. De snelheid waarmee een bedrijf zich op deze transformatie werpt, zal wereldwijd het verschil betekenen tussen winst en verlies. Voedingsbedrijven moeten de waarde herkennen van de bergen nieuwe data die ze produceren. Maar dan moeten ze er eerst iets mee aanvangen, net zoals de digitale transformatie pas begint met het nemen van die eerste stap. Een gesprek met Sander van de Velde, sales executive bij Siemens PLM Software, over het nut van digitalisering voor voedingsbedrijven.

 

WAT IS DIGITALISERING?

Digitalisering gaat over het toepassen van een resem nieuwe digitale technologieën, met als doel de bedrijfsprocessen te koppelen en daarmee te optimaliseren. Het zijn de buzzwoorden waar u voortdurend mee om de oren geslagen wordt: bigdata-analyse, IT/OT-convergentie, digital twin, artificiële intelligentie, 3D-printing, robotica … Die elementen van digitalisering zijn inzetbaar over de volledige waardeketen van de industrie.

“En niet het minst voor voedingsbedrijven", opent Sander van de Velde, sales executive bij Siemens PLM Software. “Zij krijgen immers te maken met unieke uitdagingen, zoals seizoensproducten met wisselende eigenschappen, de hardere roep om differentiatie, de steeds strengere regelgeving en kwaliteitseisen, de schaalgrootte van de productie en de gecompliceerde planning die dat met zich meebrengt. Net door deze uitdagingen is de voedingsindustrie beter dan gelijk welke industrietak geplaatst om de voordelen van digitalisering ten volle te plukken. Zeker wanneer het gaat om bedrijven met een breed productportfolio met veel variaties, hoge volumes en een complexe productstructuur. Of bedrijven die in meerdere landen produceren en daar naar optimalisatie en standaardisatie streven, rekening houdend met verschillende regelgevingen."

 

HOE VER STAAN VOEDINGSBEDRIJVEN?

Ondanks de unieke voordelen die digitalisering kan opleveren, is de voedingsindustrie hierin zeker geen voorloper. Dat er nog een lange weg is af te leggen, heeft verschillende redenen volgens van de Velde.

“Vooreerst zijn voedingsbedrijven dikwijls heel gestructureerd, waarbij elke functie wordt ingevuld met andere skills. Dat betekent ook dat een commercieel manager of een R&D-onderzoeker op een heel andere manier tegen digitalisering zal aankijken, terwijl het net van belang is om gemeenschappelijke noden te omschrijven en gemeenschappelijke doelen voorop te stellen. Daarnaast moeten voedingsbedrijven heel wat ballen in de lucht houden. Er zijn de wensen van de consument, de eisen van de wetgever, de veiligheid van medewerkers … Door die complexiteit heeft men soms de tijd niet vrij om dit aan te pakken. Daarnaast staan de marges onverminderd onder druk, wat des te meer de noodzaak tot digitalisering onderschrijft. Het vraagt wel flexibiliteit en lef van de organisaties om hier op de juiste manier mee om te springen en prioriteit te geven aan het digitaliseringsproces, van productontwikkeling tot productie en alles daartussen."

 

WAAROM ER NU WERK VAN MAKEN?

Vraag naar meer producten

De consumentenmarkt ondergaat vandaag meer verandering dan de voorbije vijftig jaar samen. Elk jaar worden er dertigmaal meer nieuwe producten gelanceerd dan er in de jaren 60 op de rekken lagen.

“Of deze productinnovaties nu dienen om de groeiende bevolking in Azië te ondersteunen of om in te spelen op gepersonaliseerde eisen van consumenten en retailers, er zijn nu meer verpakte consumentengoederen dan ooit tevoren. Bovendien moet elk product in sterk wisselende aantallen geproduceerd worden - van heel laag, 'mass customisation' tot bulk - en dikwijls zelfs in verschillende productieomgevingen over de hele wereld. Dit leidt tot een enorme complexiteit, die we eigenlijk alleen met digitalisering de baas kunnen", geeft van de Velde aan.

Hogere verwachting consumenten

Een tweede reden zijn de hogere verwachtingen van consumenten van voedingsmerken. “De millennials kijken verder dan de voor de hand liggende eigenschappen en voordelen van een product. Ze willen integriteit en authenticiteit van producenten. Ethisch verkregen grondstoffen, recepten die niet op dieren getest zijn, duurzame productie zonder kinderarbeid, materialen die gerecycleerd en recycleerbaar zijn … Om een product in een winkelmandje te krijgen, moet er bij voedingsbedrijven een verhoogde aandacht zijn voor de receptformuleringen van hun producten en de oorsprong van hun grondstoffen, terwijl ze tegelijkertijd ook sneller dan ooit met nieuwe producten op de markt moeten komen."

Strengere regelgeving

En het zijn niet alleen de haviksogen van klanten die ze moeten doorstaan. Ook de wetgevende instanties leggen steeds strengere eisen op en willen perfect gedocumenteerde producten van de band zien rollen. Dat moet bovendien op een globale schaal gebeuren.

“De originele productformules en hun productieprocessen moeten soms aangepast worden aan materialen en machines die in andere landen aanwezig zijn, om te voldoen aan de lokale regelgeving en constante kwaliteit aan de consumenten aan te bieden. De controle op de productkwaliteit is een essentiële factor om de integriteit van het merk te vrijwaren en voor de kopers van vandaag maakt dat het verschil."

 

NAAR CENTRALE DATABASE

Tijd en efficiëntie winnen

Nog te weinig voedingsproducenten beschikken vandaag over een centrale datastructuur of een platform waarop informatie gedeeld kan worden, doorheen de verschillende fases van ontwerp tot en met productie.

“Er is met andere woorden geen 'single source of truth' voor productspecificaties. De meest waardevolle informatie is daardoor niet eenduidig voorhanden, terwijl die op minstens tien andere plaatsen in de waardeketen weer nodig is. Dat zet de deur open voor fouten, om nog niet te spreken van de verloren productiviteit. Om een voorbeeld te geven: ingrediënten vinden vaak toepassing in meerdere productrecepten. Als je een ingrediënt verandert dat in 20 producten gebruikt wordt, kan dat betekenen dat er 2.000 verschillende specificaties geüpdatet moeten worden. Bij een centraal specificatiemanagementsysteem wordt al deze masterdata op één plaats beheerd en kan die dus ook op één plaats aangepast worden, waarna de verschillende producten automatisch geüpdatet worden."

Digitale rode draad

Waar voedingsbedrijven dus in eerste instantie nood aan hebben, is een bedrijfsbreed platform waar alle data uniform kan worden ingevoerd waar die ontstaat. Die informatie moet ook eenvoudig inzichtelijk gemaakt kunnen worden aan de afdelingen die er in de loop van het proces gebruik van maken, zodat zij de data kunnen begrijpen, gebruiken en hergebruiken.

“Dat is de essentie van digitalisering", weet van de Velde. “De maakindustrie heeft dit al jaren geleden begrepen en PLM-softwaresystemen ('product life management') geïntegreerd om een digitale ruggengraat te vormen die de data uniform beheert voor alle productvarianten, gedurende de hele levenscyclus van de producten. Op deze manier ontstaat een 'single source of truth'. Vandaag zien we dat ook meer en meer producten van consumentengoederen hun weg naar dergelijke systemen vinden. Ze staan immers garant voor een brede, transparante kijk doorheen de volledige levenscyclus van een product, wat het eenvoudiger maakt om onderbouwde beslissingen te maken en snel te reageren. Ze zullen in de eerste plaats de efficiëntie verhogen, maar op termijn genereren ze nieuwe inzichten om bestaande assets, processen en producten te transformeren in een innovatieportfolio dat leidt tot groei. Digitalisering kan de flexibiliteit en precisie creëren die nodig is om marktaandeel te winnen en te behouden in deze dynamische en veeleisende omgeving. Er zal nu een digitale rode draad lopen van het idee over de receptformulering tot de batch- en vulinstructies, de labotesten en resultaten, het leveranciersnetwerk, de kwaliteitscontrole en zelfs de labeling en de verpakking."

 

OOK VOOR KMO'S

Digitalisering door middel van PLM-softwaresystemen hoeft heus niet het voorrecht te zijn van multinationals. Elk bedrijf, ongeacht de schaalgrootte, kan een oplossing op maat van zijn budget en bedrijfsprocessen vinden om de eerste stap in de digitale transformatie te zetten. Want het is bovenal zaak om het stap voor stap aan te pakken.

“Digitalisering draait niet louter om technologie, het is een strategie om je zaak te laten groeien. Om capaciteit vrij te maken bij je medewerkers, zodat innovators weer kunnen innoveren en net dat product bedenken dat de wereld zal veroveren", geeft van de Velde nog mee.

Vier golven

Om zich sneller vertrouwd te maken met digitalisering, gebruiken kmo's of bedrijven met weinig affiniteit met deze materie het best een road map, waarin men stap voor stap de transformatie kan aanpakken. Daarin onderscheidt men vier golven.

• Eerste golf: bedrijven gaan digitaal door hun papieren informatiestromen in te ruilen voor een elektronische of digitale versie.
• Tweede golf: bedrijven koppelen digitale omgevingen om snel en efficiënt met de beschikbare informatie producten of concepten met toegevoegde waarde te bedenken. De focus ligt dan op het hergebruiken van componenten. Denk aan het hergebruiken van delen van recepten om nieuwe producten te formuleren, of dashboards op de werkvloer die transparantie geven over wat er in de productielijn gebeurt.
• Derde golf: de focus verlegt zich naar optimalisering en simulatie om innovatie te versnellen. Er wordt gebruikgemaakt van geavanceerde berekenings- en simulatietechnologie in combinatie met de masterdata die dan al aanwezig zijn in de fabriek. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen een 'digital twin' van het product, het productieproces en de performantie.
• Vierde golf: collaboratieve, intelligente systemen krijgen nu prioriteit. Door IoT en vormen van artificiële intelligentie toe te voegen aan industriële software, bereikt digitalisering haar volgende prestatieniveau. Denk aan onderhoudsactiviteiten die gestuurd worden op basis van echte data aangevuld met voorspellingen, aan productiesystemen die hun planning aanpassen in functie van de beschikbaarheid van grondstoffen en energie, of aan een productomgeving die zelf geschikte ingrediënten naar voren schuift voor nieuwe producten.

 

DUIDELIJKE VISIE ONTWIKKELEN

Eigenlijk is alles voorhanden om werk te beginnen maken van digitalisering. De technologie is er en heeft zich al bewezen in andere industrieën. Waar het nog aan ontbreekt, is een gevoel van dringendheid.

“Digitalisering is meer dan een technologieproject dat leuk is om te hebben. Het is een manier om nieuwe businessmodellen te creëren. Bedrijfsleiders moeten dat beseffen. Een tweede struikelblok is net die omvang van digitalisering. Omdat het zoveel kan veranderen, weten bedrijven niet altijd waar ze moeten beginnen. Alles vertrekt eigenlijk vanuit een duidelijke visie van hoe er vandaag gewerkt wordt, hoe men in de toekomst wil werken en welke voordelen digitalisering moet brengen. Stippel de weg ernaartoe uit, met technologieleveranciers en digitaliseringsexperten zoals Siemens PLM Software, en identificeer de mogelijke valkuilen en de laaghangende vruchten. Rome was ook niet in een dag gebouwd; een dergelijke transformatie vereist pragmatisch en realistisch denkwerk. Communiceer met uw medewerkers en motiveer ze, zodat iedereen betrokken wordt in de digitale transformatie. Dat zijn de sleutels tot succes", besluit van de Velde.