De toekomst van verpakking is papier, al zijn er nog uitdagingen

Papiergebaseerde verpakkingsoplossingen zullen tegen 2030 een steeds dominantere rol spelen in Europa, op voorwaarde dat belangrijke technologische en economische uitdagingen met betrekking tot gecoate papieren verpakkingen worden aangepakt. Dat blijkt uit een studie van de DHBW-universiteit in Heilbronn in samenwerking met Heidelberg.

De toekomst van flexibele, op papier gebaseerde verpakkingen ziet er positief uit. Er wordt voorspeld dat flexibele verpakkingspapieren tegen het einde van het decennium een gemiddelde jaarlijkse groei van meer dan 4,5 procent zullen kennen. Dit is voornamelijk te danken aan hun duurzame eigenschappen in vergelijking met plastic verpakkingen. Een expertbevraging met als titel ‘The future of packaging 2030’, uitgevoerd door de DHBW-universiteit in Heilbronn in samenwerking met Heidelberg, bevestigt de trend.

Trend naar ‘paperization’

Uit de resultaten van de studie blijkt dat papiergebaseerde verpakkingsoplossingen tegen 2030 een steeds dominantere rol zullen spelen in Europa, op voorwaarde dat belangrijke technologische en economische uitdagingen met betrekking tot gecoate papieren verpakkingen worden aangepakt. De studie is gebaseerd op interviews met experts en beslissingsnemers uit handel en industrie. Zij bevestigen de trend naar ‘paperization’ – de vervanging van plastic door papier in de verpakkingsindustrie.

“Het gaat hier niet zomaar om een trend, maar om een systeemverandering die wordt aangedreven door nieuwe regelgeving, een groeiend milieubewustzijn en de daarmee samenhangende veranderingen in consumentengedrag én technologische innovaties”, stelt professor Carsten Kortum, verantwoordelijk voor de studie aan de DHBW.

PPWR als katalysator

De nieuwe EU-verordening inzake verpakkingen en verpakkingsafval (PPWR), die ambitieuze doelstellingen tegen 2030 oplegt, werkt als katalysator – vooral voor flexibele verpakkingen op basis van papier en karton. Naast geharmoniseerde normen legt ze een duidelijke focus op duurzaamheid, efficiënt gebruik van hulpbronnen en de circulaire economie. Dit omvat onder andere het verbod op bepaalde wegwerpverpakkingen, de verplichte inzet van gerecycleerd materiaal in verpakkingen en het gebruik van gestandaardiseerde recyclagesymbolen.

“De PPWR zet handel en industrie stevig onder druk om te handelen”, zegt Carsten Kortum. “Tegelijk is er een gebrek aan duidelijkheid, waardoor bedrijven vragen om transparante normen en economische stimulansen.”

Uitdagingen bij gecoate verpakkingen

Volgens de studie scoort papieren verpakking hoog qua duurzaamheid, consumentenimago en recycleerbaarheid. Vijftig procent van de consumenten koopt bewust minder plastic verpakkingen. Maar er zijn ook belangrijke uitdagingen.  

In veel gevallen is plastic verpakking goedkoper dan vezelgebaseerde alternatieven, en consumenten zijn vaak niet bereid de meerprijs te betalen. Bovendien is het vervullen van belangrijke barrièrefuncties – noodzakelijk voor onder andere voedingsmiddelen, dranken, cosmetica en bepaalde non-foodproducten – een technisch moeilijke opdracht voor papier.

Papier vormt geen barrière tegen vocht, zuurstof of vet. Daarom zijn ofwel hybride papier-plasticoplossingen, ofwel functionele coatings voor monomaterialen nodig. Maar deze opties resulteren vaak in beperkte duurzaamheid. Hieruit blijkt duidelijk dat verdere technologische innovatie noodzakelijk is, wil papieren verpakking op alle toepassingsgebieden een echt concurrerend alternatief zijn voor plastic.

Barrièrecoatings inline aanbrengen

In dat verband werkt Heidelberg samen met Solenis, een fabrikant van chemicaliën, aan een proces om coatings voor vezelgebaseerde verpakkingen rechtstreeks te integreren in het bestaande flexodrukproces via de Boardmaster-pers. “Kosteneffectieve technologische innovaties zijn essentieel als papieren verpakking plastic echt op grote schaal moet vervangen”, stelt David Schmedding, chief technology & sales officer bij Heidelberg. “De inlineproductie van gecoate papieren verpakkingen en de samenwerking met Solenis om innovatieve lakken en coatings te ontwikkelen, maken van Heidelberg een aanjager van paperization.”