Onlinespelers met internationale groeiambities

Graphius’ Belprinto bouwt, Print.com/Simian accelereert

Drie jaar geleden sprak Grafisch Nieuws met onder andere Denis Geers (CEO van Graphius Group) en Wouter Haan (oprichter en eigenaar van Simian) over de ontwikkelingen in de onlineprintwereld. Terwijl het door Graphius opgestarte Belprinto-portal toen net goed uit de startblokken kwam, voorzag de Simian-topman destijds binnen drie jaar een verdubbeling van alleen al zijn Belgische omzet naar zo’n 12 miljoen euro. Beide bedrijven hebben sindsdien bepaald niet stil gezeten: de een bouwt bedachtzaam, de ander versnelt volle gas.

Natuurlijk heeft ook Denis Geers, CEO van Graphius Group, het nieuws gevolgd rond de overname van internetdrukkerij Simian door platform Print.com. Niet dat hij nu grote gevolgen verwacht voor de groep als geheel: "Zij opereren toch in een andere markt." Al sluit hij niet uit dat de krachtenbundeling mogelijk extra concurrentie betekent voor Belprinto, het onlineportal dat Graphius zo’n vijf jaar geleden introduceerde: "Maar voor ons is dat geen corebusiness, eerder een aanvulling. Het is vooral een extra service aan onze klanten." Toch is hij wel onder de indruk van de ontwikkelingen in Nederland: "Ik sta met open mond te kijken naar de enorme groei die deze spelers laten zien."

Nieuwe, vaak niet-grafische klanten

Na een lastige opstartperiode vanwege de coronacrisis is Belprinto nu volop in gebruik. Het portal biedt ruime bestelmogelijkheden voor met name commercieel drukwerk, zoals catalogi, brochures, affiches, folders en flyers. Op het totaal aan commercieel drukwerk dat op vier productiesites wordt gedrukt binnen de Graphius Group (die daarnaast onder meer ook boeken en verpakkingen produceert), is Belprinto inmiddels goed voor zo’n 7 procent van de omzet.

"Niet slecht", vindt Geers. Maar toch wel iets lager dan aanvankelijk voorzien: "Eigenlijk had ik gedacht dat het nu wel zo’n 14 procent zou zijn. We verwachtten dat meer van onze bestaande klanten naar dit onlinekanaal zouden overstappen. Zij blijken in veel gevallen toch liever op klassieke wijze te blijven werken met hun vaste orderbegeleiders. In die zin treedt er dus nauwelijks kannibalisatie op, en dat is positief. We zien dat Belprinto met name juist meer nieuwe, vaak niet-grafische klanten aantrekt. Dat zorgt voor een goede aanvulling op de bestaande business."

Internationale ambities

Geers ziet kansen voor groei met Belprinto: "We gaan met onze onlineactiviteiten nu ook meer focus leggen op het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk. We zijn bezig met een volledig Engelse versie van de site, die daar mogelijk zelfs ook een andere naam zal krijgen. Dat werk zullen we dan via onze Britse vestiging produceren, omdat dat natuurlijk ook voordeel oplevert in levertijden en transportkosten. Om diezelfde reden gaan we ook in Frankrijk lokaal produceren: Franse gebruikers van Belprinto worden nu namelijk nog vanuit België bediend."

Dat roept de vraag op of iets dergelijks wellicht ook voor Nederlandse Belprinto-klanten zal gaan gebeuren, gezien de recente overname van NPN Drukkers in Breda. Dat is niet het geval, legt Geers uit: "Logistiek gezien kunnen we Nederland prima vanuit Gent bedienen met commercieel drukwerk dat via Belprinto wordt besteld, dus dat levert ons geen voordeel op. Terwijl juist het centraal kunnen groeperen van drukwerkvolumes Belprinto-producties efficiënter maakt."

Bij de drukkerij in Breda wordt intussen druk gewerkt aan de volledige integratie binnen Graphius – onder andere ook via het ERP-systeem: "Daar hebben we meestal zo’n zes maanden voor nodig." De pers is blijven staan, net als bijvoorbeeld de afwerking en de studio voor beeldbewerking, aldus Geers: "NPN blijft een volwaardige productiesite, waar we lokale Nederlandse producties maken die een klassieke vorm van begeleiding vereisen."

Profiteren van opgedane kennis

Geers benadrukt nog eens dat Belprinto een afzonderlijke entiteit binnen de groep vormt en vooral een aanvulling op het Graphius-portfolio is: "We willen zeker niet morgen volledig online opereren; dat is onmogelijk en gaat niet gebeuren." Tegelijkertijd is het portal een goede zet geweest en trekken de andere Graphius-bedrijven wel degelijk profijt van de online-ervaringen: "Alles wat we bij Belprinto leren over automatisatie, digitalisering en optimalisatie van processen passen we ook elders binnen de traditionele onderdelen van de groep uiteraard toe. Zo profiteren we over de volle breedte van de opgedane kennis."

Print.com wil versnellen en opschalen

"Ik kan niet slapen van de kansen", zei René de Heij begin januari in de podcast Radio Grafisch. Hij was dan net een week aan de slag bij Print.com waar hij als algemeen directeur, na tien jaar, opnieuw een team vormt met Marco Aarnink. Eerder maakten ze samen al internetdrukkerij Drukwerkdeal groot. De Heij staat nu te trappelen om weer te gaan vernieuwen, versnellen en verder op te schalen: "Ik ben nooit bij vandaag, maar altijd bij morgen. Als we uiteindelijk vijf, zes, zeven keer groter willen gaan, wat moeten we dan doen om dat mogelijk te maken?"

De Heij is geen onbekende in de grafische sector. Voor hij in 2012 bij Drukwerkdeal aan de slag ging, werkte hij bij de Nederlandse Euradius-groep. Daar werd hij op 31-jarige leeftijd tot directeur van de drukkerij benoemd en ‘in het diepe gegooid’, vertelt hij ook in die podcast: "Ik heb daar ongelooflijk veel geleerd, want we maakten boeken en tijdschriften en dat was echt geen groeiende markt. Dus dat was een kwestie van overleven: consolideren, slimme dingen bedenken en ook leren financieel op het scherpst van de snede te opereren."

Uiteindelijk besluit hij de overstap naar Drukwerkdeal te maken om zich te kunnen vernieuwen. Overigens niet omdat hij die snelgroeiende nieuwkomer al langer in het vizier had: "Daarvoor was ik eerlijk gezegd te veel op de eigen business gefocust en veel te weinig met andere ontwikkelingen bezig. Daar doe ik nu anders: ik probeer veel breder om me heen te blijven kijken, omdat het belangrijk is om overal inspiratie op te doen. De wereld verandert gewoon heel snel."

Als drie jaar later het Drukwerkdeal-avontuur eindigt, gaat De Heij naar Probo. Dat richt zich via een onlinebestelportal volledig op resellers met het in eigen huis produceren van sign- en grootformaatprint. "Een heel andere wereld en een heel ander businessmodel", aldus De Heij. Hij gelooft in de visie van oprichter en ondernemer Erwin Postma en helpt het bedrijf uit te bouwen: in de zeven jaar dat hij er blijft groeit Probo van 120 naar meer dan 500 medewerkers.

Grote plannen durven maken

De verschillende werkervaringen vormen zijn kijk op de traditionele branche. "Als je het grootste gedeelte van je dag besteedt om efficiënter te gaan werken en je kosten te verlagen om je marge te vergroten, dan moet je je eigenlijk afvragen of je businessmodel goed genoeg is. Je ziet vaak dat iedereen op zoekt blijft naar volume, want er is nu eenmaal geïnvesteerd in die machines en daar gaat alle aandacht in zitten. De korte termijn regeert dan. Terwijl: vernieuwing moet aan de orde van de dag zijn om relevant te blijven voor je klanten in een snel veranderende wereld."

Vernieuwen is dan ook precies wat hij van plan is bij Print.com, vertelt De Heij. Hij wil accelereren: "Ja, het moet sneller. Ik ben echt permanent aan het kijken naar de bottlenecks die er zijn – en welke er aan zitten te komen. En hoe ik nu dingen in gang kan zetten. Dat moet gebeuren door mensen die met morgen bezig zijn. Innovaties komen niet van de mensen die vandaag druk zijn met orders, want dan wint altijd het proces. Je moet grote plannen durven maken."

Hij geeft een voorbeeld: "Stel, je werkt bij een bedrijf met een omzet van 20 miljoen euro, en er wordt een budget gemaakt voor volgend jaar. Dan vragen ze: hoeveel gaan we volgend jaar doen? Nou, dan is het vaak al heel dapper om 22 miljoen te zeggen. Ik geloof echter in ambitie. Dus dat betekent dat als ik op die 20 miljoen zit, dan ga ik niet nadenken over hoe je er met heel veel moeite 2 miljoen bij krijgt – maar dan wil ik in vier of vijf jaar naar 100 miljoen. En laten we eens nadenken over hoe we dát kunnen gaan doen." De Heij ziet ook volop mogelijkheden om dat voor elkaar te kunnen krijgen: "Er zijn nog heel veel segmenten waar we ongelooflijk veel te winnen hebben. Alleen moet je dan wel de generalist of de marktleider uitdagen, en het dus beter doen dan degene die die markt in handen heeft. Daar moet je met elkaar over sparren en steeds de lat hoger leggen."

Print.com neemt Simian over

Wat René de Heij begin januari in de podcast níet vertelde, is dat er een maand later groot nieuws zat aan te komen. In het uiterste noorden van Nederland maakte Marco Aarnink namelijk begin februari de overname bekend van Simian: de internetdrukkerij waar bekende namen als Reclameland, Drukland en Flyerzone van ondernemer Wouter Haan toe behoren.

Volgens Aarnink was de overname bedoeld "om de productie- en fulfilmenttak binnen de groep toekomstbestendig te maken". In vakblad De Ondernemer lichtte hij dat nader toe: "Partijen in de markt deden hun best om ons zo lang mogelijk buiten de deur te houden bij bepaalde producenten. We konden daardoor niet alle producten laten maken bij andere producenten. Het dwong ons om zelf te gaan produceren. Daarnaast is het hebben van eigen productie- en fulfilmentcapaciteit noodzakelijk om deadlines op te vangen en meer bijkomende services te bieden. Het hebben van eigen productiecapaciteit vergroot de leverbetrouwbaarheid. En daarbij is aanzienlijke schaal nodig om dit op een gezonde manier te realiseren."

De productielocatie van Simian (met naar eigen zeggen een omzet van 28 miljoen euro) wordt de centrale ‘productie- en fulfilmenthub’ voor de merken binnen de Print.Group-holding (omzet 60 miljoen euro). "Het samenvoegen van bestelvolumes is cruciaal en stelt Print.Group in staat om zijn productiekosten te optimaliseren. Om die reden worden de activiteiten van de bestaande faciliteit van Print.com Productions in Oss beëindigd en verplaatst naar Groningen."

Vergeefse avances

Nog maar een jaar geleden vertelde Wouter Haan in een interview met ondernemersmagazine Forum nog lang niet te willen stoppen – ook niet wanneer er iemand aanklopt die zijn bedrijf voor veel geld wil overnemen. Hij had het wel overwogen, schreef het magazine, toen hij in 2018 in gesprek was met een geïnteresseerde partij. "Maar waarom zou je stoppen met iets dat je heel erg leuk vindt? Ik besefte: dit is gewoon het leukste wat er is. Als ik de zaak verkoop, dan houdt dat op. Dus nee, dan wil ik het niet. Het maakt me niet uit hoeveel ik ervoor kan krijgen."

Die ‘geïnteresseerde partij’ was Print.com, geeft Marco Aarnink nu toe. "Ik heb toen geprobeerd Wouter te verleiden om Simian en Print.com samen te brengen. Ik ben altijd al onder de indruk geweest van wat hier staat en wat hier gebeurt." Aarnink bouwt in 2018 aan een nieuw bedrijf. Hij heeft in 2014 zijn vorige onderneming Drukwerkdeal voor 24 miljoen verkocht aan Vistaprint en heeft, na wat zakelijke omzwervingen, in 2017 ‘voor meer dan een miljoen’ de domeinnaam print.com gekocht. Aanvankelijk met de intentie om die domeinnaam goed door te verkopen, maar al snel rijpt het idee om er een gesloten portal van te maken voor grafische professionals en resellers.

Snelle groei

Op dat moment heeft Wouter Haan de wind al in de zeilen. Hij is in 2016 met zijn bedrijven – Reclameland, Drukland en Flyerzone – verhuisd naar een nieuw pand van 7.000 vierkante meter in het Groningse Westerbroek en zet in grote letters de naam Simian op de gevel. Drie jaar later koopt hij een aanpalend kavel van 25.000 vierkante meter grond om er in 2020 een ‘aanbouw’ van nog eens ruim 16.000 vierkante meter te openen.

In datzelfde jaar heeft Simian de primeur van de eerste installatie van een Landa-inkjetpers van Nederland. De snelle groei in klanten en orders maakt capaciteitsuitbreiding noodzakelijk, legt Haan zijn investeringen uit. Niet veel later zet COVID-19 de wereld op zijn kop. 

‘Wij moeten praten’

Halverwege 2024 ontstaan opnieuw gesprekken tussen beide ondernemers, die elkaar al sinds 2006 kennen. Ze hebben de coronacrisis doorstaan, kregen vervolgens de energiecrisis voor hun kiezen, en zien ondertussen de markt snel veranderen.

"Ik weet nog dat ik hier op een vrijdagmiddag een kop koffie heb gedronken", blikt Aarnink terug. "Gewoon even buurten. We waren in Groningen. En ik sliep daar die nacht heel slecht van. Want ik was hier, en ik zag het, en ik dacht, "dit is toch uniek wat hier in Westerbroek staat". Dus ik heb Wouter op zaterdagochtend gebeld en gezegd, "volgens mij moeten wij een keer praten"."

Ze bespreken in de maanden erna allerlei scenario’s en mogelijkheden om de situatie waarin ze verkeren te verbeteren. Bij Simian trekt de Landa-inkjet-vellenpers veel orders weg bij de twee offset-vellenpersen, en het valt niet mee om vervangend volume voor die machines te vinden. Print.com heeft ondertussen moeite om, ondanks investeringen, de eigen productiefaciliteit – het machinepark, de processen, het pand – in Oss rendabel te krijgen. Haan vat de conclusie kort samen: "Jij hebt heel veel volume, maar geen capaciteit. En wij hebben hier heel veel capaciteit, maar niet het volume dat we nodig hebben."

Terwijl ze de plannen uitwerken om samen verder te gaan, ziet Aarnink de kans om voor de functie van algemeen directeur bij Print.com de gedroomde kandidaat te strikken: René de Heij. "Hij en ik lézen elkaar", aldus Aarnink. Ze kennen elkaar van hun gezamenlijke avontuur bij Drukwerkdeal en hebben altijd contact gehouden – ook in de jaren dat De Heij in Groningen met succes aan de groei van signspecialist Probo werkt.

Na zijn vertrek bij Probo, eind 2022, verdwijnt De Heij – ook vanwege een concurrentiebeding – tijdelijk van het grafische toneel, maar eind 2024 raakt hij toch weer in gesprek met Aarnink. De plannen met Simian spreken De Heij erg aan. Hij is wel al eens eerder op bezoek geweest in de productiehal in Westerbroek en is onder de indruk – en hij weet: "Hier kan gewoon vier keer meer volume doorheen."

Elkaar versterken

Haan en Aarnink worden het eens. Alle eigen productie gaat naar Westerbroek – uitgezonderd die van de in 2019 overgenomen textieldrukkerij Brezo in Kampen. De activiteit in Oss worden beëindigd en een deel van de machines daar wordt verkocht. Voor de ongeveer 90 medewerkers zal worden ingezet op van-werk-naar-werkbegeleiding, aldus Aarnink. De nieuwe combinatie telt daardoor bij de start in totaal zo’n 400 medewerkers, maar naar verwachting zal het aantal van 180 in Westerbroek snel toenemen.

Aarnink benadrukt dat er naast de eigen productie ook nog altijd veel werk wordt uitbesteed bij de ongeveer 200 grafische printpartners die voor Print.com produceren. "Dat zijn vaak echte specialisten en die blijven we ook nodig hebben – zeker in piektijden."

De verschillende merken – de vooral op de kmo gerichte open portals Reclameland, Drukland en Flyerzone, en het voor professionele resellers bestemde besloten platform Print.com – blijven bestaan. Vooral aan de ‘achterkant’ moeten synergievoordelen ontstaan: het portfolio wordt breder, de productiecapaciteit kan beter worden benut, orders kunnen beter worden gecombineerd en, niet onbelangrijk, de distributie wordt geoptimaliseerd.

Europa veroveren

De bedrijven zijn al in negen landen actief, waaronder ook België: Simian opende in 2021 zelfs een filiaal aan de Markt in Brugge om klanten ter plekke te woord te kunnen staan. En kortgeleden maakte Print.com zijn debuut in het Verenigd Koninkrijk. Aarnink: "Vanuit Westerbroek zitten we ook een stuk dichterbij Duitsland, een markt waar het voor ons lastig concurreren is met de grote spelers daar. Nu kunnen we in ieder geval de levertijden verkorten."

Wouter Haan is, nu hij zijn bedrijf tóch verkoopt, nog altijd niet van plan te stoppen: hij wordt onderdeel van de vierkoppige directie, samen met Marco Aarnink, René de Heij en Lucas Baarspul (co-founder van Print.com). Inmiddels staat het openen van een kantoor in Scandinavië op de planning. "Europa veroveren, dat is het hoofddoel."