Van metier naar industrieel proces
Trends in de flexomarkt
Volgens een recent marktonderzoek van Smithers blijft flexodruk het meest gebruikte drukproces wereldwijd. De technologie wordt vooral ingezet voor het bedrukken van grote oplages karton, etiketten en flexibele dragers. Flexodrukken is goed voor 53 procent van de hedendaagse printproductie. Flexo-expert Kristof Lobeau, zaakvoerder van G-talk, ziet nog potentieel om de flexoproductie verder te optimaliseren door de processen te standaardiseren en werk te maken van Extended Color Gamut (ECG).
Flexodrukken is de hofleverancier van de verpakkingsindustrie, een groeimarkt. Voor 2024 verwacht marktonderzoeker Smithers dat de markt van de gedrukte verpakkingen zal landen op een omzet van 512 miljard dollar. Tegen 2029 zou de wereldmarkt doorgroeien naar 695 miljard dollar, goed voor een samengesteld jaarlijks groeipercentage van 6,3 procent.
Stress aan de pers
“We gaan blijven consumeren”, reageert Kristof Lobeau, de zaakvoerder van G-talk. “Ik verwacht niet dat we binnen vijf jaar allemaal met onze herbruikbare verpakkingen naar de supermarkt zullen gaan. We moeten realistisch zijn. Verpakken is meer dan verpakken alleen, het is ook informeren en marketing. Die componenten zullen nooit verdwijnen.” Lobeau denkt niet dat we straks in de supermarkt zullen rondlopen met een slimme bril die de witte verpakkingen zal omzetten naar virtuele beelden. “De zak chips moet er nog altijd goed uitzien. Er zit toekomst in het bedrukken van verpakkingen, maar het zal niet meer op de oude manier zijn”, zegt de consultant.
Wat nu speelt in de flexowereld op het vlak van kortere insteltijden zag Kristof Lobeau eerder gebeuren in de offsetmarkt. “Ik herinner me nog Drupa-edities waar ze stonden te chronometreren hoe lang een plaatwissel duurde. Nu zie je ook dat flexodrukkerijen op zoek gaan naar manieren om de insteltijden te verkorten. Er wordt gewerkt met dure machines. Flexo moet een meer voorspelbaar industrieel proces worden, in plaats van een metier.” Dan kan je profielen maken, zoals we ze kennen in offset, en voorspellen hoe het eindresultaat er zal uitzien. “Dat is de toekomst van flexo, die stap moet nu gezet worden. Zodat we klaar zijn voor de komende decennia”, stelt Lobeau. Hij spreekt over het heruitvinden van flexo. “De processen aanpakken zodat het eindresultaat constant wordt. We hebben nood aan kortere insteltijden en meer klantentevredenheid. Op die manier vermijden we veel stress aan de pers.”
Extended Color Gamut
Kristof Lobeau ziet de roep om standaardisatie nu versneld doorbreken in de flexobranche. “Dat is een noodzaak”, weet de consultant. “En eenmaal het proces gestandaardiseerd is, ligt de weg open naar Extended Color Gamut.” Het is een belangrijk thema in de sector. Dit voorjaar organiseerde sectorvereniging EFTA Benelux nog een Technische Themadag over Extended Color Gamut (ECG) in Breda.
Bij ECG – sommigen spreken over Extended Gamut Printing – wordt er gedrukt met zeven vaste kleuren (CMYK met groen, oranje en violet), dat zorgt voor standaardisatie en stabiliteit, essentieel voor de productkwaliteit. “De schommelingen moeten eruit”, zegt Lobeau. “Ook het anilox-park moet gestandaardiseerd worden. Het wisselen van de anilox-rollen, wat vroeger een deel van de stiel was, is niet meer van deze tijd.”
Het klassieke flexoprocedé met de vele inktwissels is tijdrovend. Het inktsysteem moet gewassen worden, de anilox moet worden uitgehaald, er moet een nieuwe worden geïnstalleerd en de inkt moet opnieuw worden doorgepompt in het systeem. Dat neemt algauw 15 à 20 minuten in beslag. “Dat is verloren tijd en ook op het vlak van duurzaamheid stelt dit problemen want een deel van de inkt gaat verloren en er is verbruik van wasmiddel”, legt Kristof Lobeau uit.
Slimme prepress
Hoewel ECG al even op de agenda staat in de wereld van de flexodrukkers zijn er nog niet zoveel effectieve gebruikers te vinden in de Benelux. De doelstelling klinkt nochtans aantrekkelijk: het draait om efficiëntie. Denk aan minder inktverbruik, minder CO2-uitstoot, minder inschiet. “Maar dit vereist een rigoureuze beheersing van de processen. We zien nog veel koudwatervrees in de sector omdat men moet afstappen van klassieke methodes en moet overstappen naar een nieuw proces. Ook de klant moet aanvaarden dat er gedrukt wordt in ECG. Vaak is er de vrees dat er kleurverschillen zullen optreden, maar dat is een vooroordeel. Dat is niet gegrond, zeker als het proces gemonitord wordt”, stelt Lobeau.
Al zijn er ook pijnpunten bij ECG. “Register is sowieso een probleem, fijne teksten op een verpakking… Met een slimme prepress kan je dat counteren. Wij raden klanten aan om met ECG te starten op een recente machine of bij de installatie van een nieuwe. Je kan immers niet al je werkprocessen in één keer aanpassen”, zegt Kristof Lobeau. Het is ook een andere manier van werken, zo moeten drukkers de kleuren gaan meten, densiteiten in het oog houden op het scherm, dat is vrij nieuw in de flexowereld. De introductie van ECG vergt duidelijk een goede begeleiding en een gestandaardiseerd productieproces.
De Fab Four
Bij het optimaliseren van het flexodrukproces gaat het volgens de consultant om de ‘Fab Four’: anilox, inkt, plaat en substraat. “Het is de combinatie van verschillende factoren die allemaal het eindresultaat mee beïnvloeden”, zegt Lobeau. “Het substraat is allesbepalend. Het is een groot verschil of je drukt op ruw kraftmateriaal of een dunne kunststoffolie van 20 micron. De ‘Fab Four’ moeten volledig op elkaar afgestemd en stabiel gehouden worden. Alleen zo kan het productieproces naar een hoger niveau worden getild.”
Ook de wisselwerking tussen de leveranciers en de flexodrukkers is van belang. “Flexodrukkers willen hun productieniveau opkrikken, ze voelen de hete adem van de concurrentie of een andere druktechniek. De oplages worden kleiner en de kwaliteit moet omhoog. Het is een technische wedloop waar onder andere ook de plaatleveranciers belangrijke stappen hebben gezet. De platen zijn verbeterd om een betere inkttransfer te bekomen. Bij flexo transfereert de plaat de inkt rechtstreeks op het substraat.”
En dan hebben we het nog niet over de drukpersen gehad. De persfabrikanten trekken de kaart van Industrie 4.0. De machines worden gekoppeld met ERP-systemen om de insteltijden te versnellen. Op Labelexpo Americas in Chicago, van 10 tot 12 september, waren verschillende hybride combinaties te zien: flexopersen met een geïntegreerde inkjeteenheid.
“Heel veel drukkerijen werken vandaag al hybride”, duidt Kristof Lobeau. “Een labeldrukkerij met enkele conventionele persen heeft vaak ook een digitale pers staan. Ik zie wel mogelijkheden in die hybride productielijnen. Zo kan bijvoorbeeld de full colour digitaal gedrukt worden en voor de tekst, het dekwit en felle spotkleuren kan conventioneel gewerkt worden. Die combinatie zal zijn plaats wel veroveren op de markt, vraag is alleen wat de kostprijs is van zo’n hybride pers.”
Bio
Kristof Lobeau heeft een jarenlange expertise in de grafische branche. De West-Vlaming was productiemanager bij Drukkerij Dejonghe in Ieper, accountmanager bij Athena Graphics, productiemanager bij Drukkerij Danneels in Poperinge en flexo-projectmanager bij Athena. Sinds enkele jaren runt hij zijn eigen bedrijf G-talk, gespecialiseerd in consultancy voor drukkerijen op het vlak van optimalisatie en standaardisatie. Lobeau verzorgt ook de technische verkoop voor DewaFlexo (anilox-technologie) in Roubaix en vertegenwoordigt de Italiaanse Logica-software (rond OEE of Overall Equipment Effectiveness) in de Benelux. Daarnaast is hij ook lesgever bij VIGC.
