Digitale toekomst van print begint nú
BOPE25: opportuniteiten voor online en on demand
Grafische ondernemers die de Zeitgeist goed aanvoelen, zetten hun kaarten op online- en ondemandprinten. De Duitse sectorspecialist Bernd Zipper is overtuigd van de kansen die er liggen – en de sprekers op het programma van BOPE 2025 geven hem gelijk: de tijd, de markt én de technologie zijn er rijp voor.

De alweer zevende editie van het Benelux Online Print Event (BOPE), georganiseerd door het VIGC, vond plaats in het Nederlandse Gorinchem. Net als twee jaar geleden bij de eerste ‘oranje’ editie van het evenement konden deelnemers daardoor aansluitend een bezoek brengen aan vakbeurs Visualize Expo (de nieuwe naam voor Sign & Print Expo) – een combinatie die zorgde voor een recordopkomst van ruim 150 mensen bij BOPE, al speelde het solide programma daar ongetwijfeld ook een grote rol in.
Tijdig inspelen op trends
BOPE ging direct voortvarend van start met achtereenvolgens marktkenner Bern Zipper (Zipcon) en Henrik Müller-Hansen, CEO van printplatform Gelato: twee sprekers die voor elkaar niet onderdoen in enthousiasme over de toekomstmogelijkheden van print. Volgens Zipper hebben mensen in deze onzekere tijden – waarin bijvoorbeeld president Trump de wereldwijde economie beïnvloedt – vooral behoefte aan vertrouwen. Print kan daar een belangrijke rol in spelen, mits de sector tijdig op belangrijke trends inspeelt.
Online kansen grijpen
Zo moeten grafische ondernemers actief aan de slag met social commerce. “Gebruik social media om je te onderscheiden van je concurrenten en zet het in als verkoopkanaal. Doe zaken met klanten waarvan je niet eens wist dat ze bestonden”, aldus Zipper. Hetzelfde geldt voor onlinemarktplaatsen, zoals Etsy en Shopify, waar ‘online creators’ hun eigen ontwerpen voor bijvoorbeeld posters, kaarten en kleding verkopen. Alleen al op Etsy zijn 5 miljoen aanbieders actief, die een publiek van zo’n 88 miljoen actieve klanten bedienen. Veel printbedrijven zouden er prima hun diensten kunnen aanbieden maar dreigen die boot te missen, waarschuwt Zipper: “Jouw concurrent zit wél op Etsy! Het is de grootste en meest onderschatte markt van dit moment.”
Henrik Müller-Hansen biedt met het door hem opgerichte Gelato precies het platform om dat probleem op te lossen, juist door marktplaatsen als Etsy en Shopify te verbinden met printproducenten middels een volledig geautomatiseerde (en in belangrijke mate door AI gedreven) workflow. Hij ziet, net als Zipper, dat de grafische industrie op zoek moet naar een nieuwe manier van werken en naar nieuwe markten: “We moeten van gecentraliseerde massaproductie naar lokale, ondemandproducties.”

Enorm groeipotentieel
Zipper haalde marktonderzoeken aan, die laten zien dat de markt voor print on demand tot aan 2032 jaarlijks met gemiddeld 27,7 procent zal groeien. Dat gaat overigens om meer dan papier: ook het printen op textiel (zoals petjes en T-shirts), huisdecoratie (bijvoorbeeld behang) en mokken draagt allemaal bij aan de groei. Het is volgens Müller-Hansen dan ook niet verwonderlijk dat digitale printtechnologie een steeds prominentere rol gaat spelen in de print-on-demandmarkt. Hij betoogde dat offsetdrukken weliswaar nog altijd het grootste marktaandeel heeft in het wereldwijde drukwerkvolume, maar ondertussen nam de waarde van dat volume in tien jaar tijd af met 20 procent. “De waarde van het volume dat van digitale persen rolde nam in dezelfde periode juist toe met 100 procent!”
Müller-Hansen is bovendien overtuigd van verder groeipotentieel: tussen 2022 en 2027 zal de wereldwijde markt van digitaal printen (van boeken en labels tot kleding en fotoproducten) naar verwachting nog toenemen van 119 miljard dollar naar 211 miljard dollar. Een groei van 90 miljard dollar, die hij meteen in een verrassend perspectief plaatst: “Dat is tweemaal de omvang van de volledige wereldwijde muziekindustrie.”
Convergentie b2b en b2c
Misschien wel de belangrijkste trend is volgens Zipper het verdwijnen van het onderscheid tussen business-to-business (b2b) en business-to-consumer (b2c). Ook in zakelijke omgevingen gebeurt tegenwoordig immers alles, net als in de consumentenwereld, via smartphones: van marketing en communicatie tot offerteaanvraag, prijsvergelijking en bestelling. Volgens Zipper draait het daarom nu allemaal nog om ‘business-to-many’ (b2m). Müller-Hansen ziet eveneens die convergentie optreden: zakelijke klanten verwachten dezelfde digitale ervaring, vol gebruiksgemak en snelle respons, als in hun privéleven. “Er is geen verschil meer tussen een consument en een multinational. Want: de beslissers van nu zijn óók millennials.”
Wereldwijd POD-netwerk
Müller-Hansen is vastbesloten te profiteren van alle gesignaleerde trends en de kansen die ze bieden. Hij maakte daarom in 2006 de overstap naar de grafische sector: een industrie die volgens hem over zes keer meer productiecapaciteit beschikt dan er vraag is. Het probleem is echter niet zozeer die capaciteit: “We moeten op zoek naar meer vraag, en die vraag beter naar ons toe halen.” Met Gelato geeft hij zelf het goede voorbeeld: zijn onlineplatform, dat gebruikers met printproducenten verbindt, is uitgegroeid tot ‘s werelds grootste production-on-demandnetwerk dat wereldwijd 5 miljard consumenten bereikt en in 32 landen produceert – “zonder zelf ook maar een productiefaciliteit te bezitten.”
De door Zipper geconstateerde opkomst van Artificial Intelligence (AI) en de rol die dat ook in de grafische industrie gaat spelen, onderschrijft Müller-Hansen volledig: “We gebruiken die tools al volop bij Gelato, en dat moeten grafische bedrijven ook doen. Inmiddels wordt 75 procent van alle software bij Gelato geschreven door AI, terwijl dat twaalf maanden geleden nog pas moest beginnen.” Hij geeft een voorbeeld: “Met het AI-gedreven GelatoConnect duurt het maken van een voorcalculatie en een offerte nog maar enkele secondes, terwijl dat voorheen zeker twintig tot 60 minuten duurde.”
De trends en marktontwikkelingen werden tijdens BOPE ook bediscussieerd in twee door moderator Peter Luit geleide panelgesprekken waar verschillende experts aanschoven, waaronder toeleveranciers Ramon van Wingerden (Prindustry), Steven Nuyt (Enfocus) en Tom Peire (Four Pees) en printondernemers Hans Scheffer van HelloPrint en René de Heij en Marco Aarnink van Print.com.

Groei en duurzaamheid
Hans Scheffer ging in zijn eigen presentatie dieper in op de door Zipper gesignaleerde trend richting duurzaamheid. Volgens Scheffer brengt het voortdurend streven naar groei ook verantwoordelijkheid met zich mee. Hij geeft een voorbeeld: “Van alle marketingmaterialen die gedrukt worden, wordt 45 procent nooit gebruikt.” Uit klantenonderzoek blijkt dat 56 procent van de klanten van HelloPrint-klanten graag een duurzamere optie wil, maar dat slechts 24 procent bereid is daar ook voor te betalen.
Hij besloot met HelloPrint de sprong voorwaarts te wagen, door met zijn bedrijf de status van B-Corp na te streven: “Een manier om duurzaamheid in het DNA van je bedrijf vast te leggen via bewustwording, meting en implementatie. Niet eenvoudig, want het kostte 3,5 jaar keihard werken, maar zo stellen wij een voorbeeld.” De B-Corp-status betekende bijvoorbeeld ook dat er soms afscheid moest worden genomen van enkele toeleveranciers die niet aan de eisen konden (of wilden) voldoen. Overigens is Scheffer van plan het netwerk van toeleveranciers uit te breiden van de huidige 300 naar zeker 600 bedrijven: “We moeten steeds lokaler gaan produceren om onze milieu-impact te verkleinen.”

AI geeft vleugels aan POD
Dat on-demandproduceren inderdaad toekomst heeft, bewijst Stefaan Vanysacker. Hij is met Genscom al jaren actief met gepersonaliseerde kranten – een klassiek voorbeeld dat tot de vroegste veelbelovende POD-toepassingen behoort en hier wereldwijd zijn succes bewijst. Via websites als Happydays en bijvoorbeeld de Lettr-app zijn consumenten en bedrijven in staat zelf kranten te vullen met content, op te maken en te laten printen in kleine oplages. Dit beproefde businessmodel krijgt nu bovendien nieuwe vleugels door de toepassing van AI en LLM, waarmee zowel het zoeken naar de juiste content in databases (met de AI Archiver en AI Curator) als het creëren van nieuwe content en de dynamische opmaak van de kranten (met de AI Generator) tot de mogelijkheden gaat behoren. “Van idee tot gepersonaliseerde krant in tien minuten”, aldus Vanysacker, “met de juiste content voor de juiste persoon op het juiste moment.”

Foto’s: Yorgos